Mới đây, các nhà khoa học quan sát được hiện tượng siêu tân tinh có màu đỏ ở Hawaii. Được biết, siêu tân tinh là sự kiện thiên văn học xảy ra trong giai đoạn cuối của quá trình tiến hóa các sao khối lượng lớn. Sau đó, sẽ xảy ra một vụ nổ ở ngôi sao lớn này và bắt đầu hình thành nên một ngôi sao mới. Mặc dù có vô vàn ngôi sao trên bầu trời nhưng không dễ gì phát hiện ra một siêu tân tinh. Vì thế, đây là một sự kiện cực kỳ hiếm.
Hiện tại, các nhà thiên văn học đã chụp được hình ảnh của một siêu sao đỏ trước, trong và sau vụ nổ siêu tân tinh lần đầu tiên. Đây có thể được coi là những thông tin quan trọng về sự kiện kịch tính này.
Nhà nghiên cứu chính – giáo sư Wynn Jacobson-Galán từ trường Đại học UC Berkeley cho biết: “Đây là một bước đột phá trong sự hiểu biết của con người về các ngôi sao khổng lồ trước khi chúng chết. Việc trực tiếp quan sát một ngôi sao loại II trước khi nổ là chưa bao giờ có. Vì vậy đây là lần đầu tiên chúng tôi chứng kiến một ngôi sao siêu khổng lồ màu đỏ phát nổ!”
Theo các nhà khoa học, sau khi sử dụng kính viễn vọng Pan-STARRS ở Maui, Hawaii, họ đã phát hiện ra ngôi sao siêu khổng lồ màu đỏ này đã “cam chịu” vào mùa hè năm 2020 nhờ lượng ánh sáng khổng lồ phát ra. Sau đó, vào mùa thu khi ngôi sao bắt đầu trở thành siêu tân tinh và nhóm nghiên cứu đã chụp hình ảnh ấy bằng đèn flash qua Máy quang phổ hình ảnh độ phân giải thấp (LRIS) của Đài thiên văn Keck. Bên cạnh đó, họ cũng chụp được quang phổ đầu tiên của siêu tân tinh, gọi là SN 2020tlf.
Các quan sát cho thấy ngôi sao đã phóng ra khí hỗn loạn khi bị vỡ ra. Tuy nhiên, trước đó ngôi sao này có vẻ “bình tĩnh”. Nhiều nhà nghiên cứu nhận định rằng có thể ngôi sao đã thay đổi cấu trúc bên trong đáng kể trước khi đi vào siêu tân tinh.
Được biết, SN 2020tlf nằm trong thiên hà NGC 5731 cách Trái đất khoảng 120 triệu năm ánh sáng và nặng gấp khoảng 10 lần Mặt trời. Theo đó, các ngôi sao đi vào siêu tân tinh khi đã hết nhiên liệu sẽ sụp đổ trên trọng lực của chính mình và gây ra một vụ nổ nhiệt hạch carbon lớn. Để điều đó xảy ra, ngôi sao phải đủ lớn (8 đến 15 khối lượng mặt trời).
Giáo sư Jacobson-Galán nói thêm: “Nhờ vào sự kiện này mà giờ đây sẽ các nhà khoa học có thể khảo sát những ngôi sao siêu khổng lồ đỏ khác. Tìm hiểu xem liệu chúng có đang sở hữu các loại bức xạ phát sáng tương tự và có dấu hiệu của một siêu tân tinh không. Phát hiện nhiều sự kiện như SN 2020tlf sẽ cung cấp dữ liệu đáng kể về sự tiến hóa của sao trong cuộc giải mã bí ẩn về cách các ngôi sao khổng lồ trải qua những khoảnh khắc cuối cùng của cuộc đời như thế nào.”
MINH TÚ (Theo Engadget)
