Sự thay đổi hình dạng này là rất nhỏ, nhưng nó xảy ra cách các tảng băng hàng trăm dặm. Các nhà nghiên cứu theo dõi sự thay đổi này như một phần của nghiên cứu về biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến mực nước biển như thế nào.
BĂNG TAN LÀM VỎ TRÁI ĐẤT NÂNG LÊN
Các nhà khoa học cho biết khi băng biến mất, kết cấu phần vỏ Trái Đất bên dưới sẽ thay đổi. Hãy tưởng tượng khi bạn nâng đầu khỏi một chiếc gối xốp, chiếc gối từ lúc bị trọng lực của đầu đè lên sẽ dần dần trở lại hình dáng cũ và vẫn di chuyển sau khi bạn rời khỏi giường. Điều gì đó tương tự cũng xảy ra khi sông băng tan chảy. Lớp vỏ bên dưới không còn chịu sức nặng của băng nữa sẽ từ từ bật lên. Đây được gọi là sự phục hồi đẳng tĩnh, và nó diễn ra rất chậm. Ở một số vùng địa lý vĩ độ cao, mặt đất vẫn đang tự phục hồi sau sự rút lui của các tảng băng trong thời kỳ cuối của Kỷ Băng hà.
Nhưng hiện nay, hiện tượng băng tan tại các vùng cực đang diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh do biến đổi khí hậu. Từ năm 2000 đến năm 2010, lượng băng mất đi từ Nam Cực, Greenland và các sông băng trên núi đã tăng 60% so với lượng băng mất đi từ năm 1990 đến năm 2000. Sự tan chảy này đang ảnh hưởng đến hình dạng của lớp vỏ, giống như việc mất băng vào cuối Kỷ Băng hà. Nhưng hầu hết các nghiên cứu đều tập trung vào những thay đổi của lớp vỏ ngay dưới và xung quanh các tảng băng. Ngay cả khi các nhà nghiên cứu nghiên cứu các ở phạm vi xa hơn, họ vẫn tập trung vào những thay đổi theo chiều dọc của hình dạng lớp vỏ. Nhưng chuyển động của lớp vỏ sau khi mất băng diễn ra ở ba chiều, nghĩa là nó cũng dịch chuyển theo chiều ngang.
Sophie Coulson, một nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos ở New Mexico, người đã thực hiện nghiên cứu khi ở Đại học Harvard, muốn có một cái nhìn toàn cảnh về tác động của băng tan trong thế kỷ 21. Cô và các đồng nghiệp của mình đã sử dụng dữ liệu vệ tinh thu thập được từ năm 2003 đến năm 2018 để tìm kiếm những chuyển động nhỏ trong lớp vỏ, so sánh những thay đổi đó với sự mất băng ở Nam Cực, Greenland và các sông băng ở vĩ độ cao hàng năm.
Họ phát hiện ra rằng trong nhiều trường hợp, chuyển động ngang của lớp vỏ mạnh mẽ hơn chuyển động thẳng đứng (nâng lên). Sự di chuyển phụ thuộc rất nhiều vào lượng băng bị mất đi mỗi năm, nhưng trong cả những năm băng tan nhiều và ít, phần lớn Bắc Mỹ có tốc độ trung bình nhiều hơn so với chuyển động thẳng đứng.
QUÁ TRÌNH CONG VÊNH CỦA VỎ TRÁI ĐẤT CÓ THỂ TÁC ĐỘNG NGƯỢC TỚI TỐC ĐỘ TAN CỦA BĂNG
Những con số đó có vẻ không đáng kể, nhưng chúng sẽ tăng dần theo thời gian. Và sự cong vênh này có thể ảnh hưởng đến quá trình mất băng trong tương lai.
Coulson nói với Harvard Gazette: “Ở một số vùng của Nam Cực, sự phục hồi của lớp vỏ làm thay đổi độ dốc của lớp đá gốc dưới lớp băng, và điều đó có thể ảnh hưởng đến động lực học của băng. Độ dốc lớn hơn có nghĩa là dòng chảy băng nhanh hơn về phía biển.
QUỐC HUY